گفتگویی با میلاد آقایی و بررسی شخصیت سه‌گانه تاریک در جنبش اجتماعی: معصومه علینژاد

هر جنبش اجتماعی از عناصر مختلفی در عرصه‌های متفاوت و سطوح گوناگون تشکیل شده و برای موفقیت نیاز دارد با هم مرتبط بوده و در چارچوب یک هدف مشخص و استراتژی معینی پیگیری گردد. سازمانها، گروههای و افرادی که در جنبه‌های مختلف جنبش اجتماعی فعال هستند از مهمترین این عناصر محسوب می‌گردند. اینجاست که شناخت چهره‌ها و سازمانها، پیشینه و سابقه آنها اهمیت پیدا میکند چرا که به راحتی میتوانند یک جنبش اجتماعی با آرمانهای مترقی را منحرف و یا بدون نتیجه با تحمیل هزینه بالا به بدنه جنبش، متوقف و نابود کنند.

جنبش انقلاب ملی ایران که برای براندازی نظامی جنایتکار با ارزشهایی ضد تمدنی و فرهنگ ایرانی شکل گرفته نیز از این قاعده مستثنی نیست. افرادی که توسط رسانه‌ها بعنوان رهبر، بدون داشتن گفتمانی مشخص به جنبش تحمیل شدند، باعث تحمیل هزینه بالا موجب سردی اعتراضات و نهایتا بازگشت معترضین به خانه‌ها گردید.

بررسی ویژگیهای شخصیتی این افراد می‌تواند برای انتخاب مسیر درست در آینده کمک بزرگی به جنبش انقلابی ما نماید. در این مبحث با توجه به اطلاعات و تجربیات چندین ساله از فعالیتهای اجتماعی معصومه علینژاد قمیکلا معروف به مسیح علینژاد و سوابق و پیشینه زندگی شخصی وی که در کتابها و یا خاطرات وی نقل شده به بررسی شخصیتی او می‌پردازیم.

بررسی شخصیت سه گانه تاریک (The dark triad personality) در جنبش اجتماعی میتواند شاخصه‌هایی بهتر برای درک درست از رفتار مخرب معصومه علینژاد در جامعه و انقلاب ملی ارایه داده و کمک شایانی برای مواجه با این ریسک و نفوذ مخرب در آینده به جنبش اجتماعی نماید.

شخصیت سه گانه تاریک به سه ویژگی شخصیتی منفی اشاره دارد: خودشیفتگی (با عنوان خود اهمیتی)، ماکیاولیسم (با عنوان خود اهمیتی)، ماکیاولیسم (استثمار و فریب استراتژیک)، و روان پریشی تحت بالینی (بی رحمی و بدبینی) که همگی دارای ویژگی های بدخواهانه هستند.

در گفتگویی با میلاد آقایی با بررسی شخصیت سه‌گانه تاریک در جنبش اجتماعی و تحلیل رفتارها و فعالیتهای مسیح علینژاد با الگوی مثلث سه‌گانه تاریک. نارسیسم، ماکیاولیانیسم و سایکوپتی به بررسی شخصیت و رفتار مسیح علینژاد پرداختیم و تاثیر و خطراتی که افرادی با این ویژگیها میتوانند به جامعه و یک جنبش اجتماعی تحمیل کنند معرفی کردیم. می‌توانید مشروح این گفتگو را در کانال یوتیوب انجمن انار مشاهده نمایید.

در اینجا برای آشنایی بیشتر با اصول کلی این گفتگو خلاصه‌ای از مفاهیم مورد استناد و استفاده ذکر می‌گردد.

• خودشیفتگی: خودشیفتگی از اسطوره یونانی نرگس سرچشمه می گیرد، شکارچی که عاشق انعکاس خود در حوض آب شد و غرق شد. افراد خودشیفته می توانند خودخواه، لاف زن، مغرور، فاقد همدلی و حساسیت بیش از حد نسبت به انتقاد باشند.

• ماکیاولیسم: این کلمه از سیاستمدار و دیپلمات مشهور ایتالیایی قرن شانزدهم نیکلو ماکیاولی گرفته شده است. او زمانی که کتابش به نام «شاهزاده» در سال 1513 به عنوان تأیید هنرهای سیاه حیله گری و فریب در دیپلماسی تعبیر شد، شهرت یافت. ویژگی های مرتبط با ماکیاولیسم شامل دوگانگی، دستکاری، منفعت شخصی و فقدان احساسات و اخلاق است.

• روان‌پریشی: ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با روان‌پریشی شامل فقدان همدلی یا پشیمانی، رفتار ضداجتماعی و دستکاری و فرار بودن است. توجه به این نکته مهم است که بین ویژگی‌های روان‌پریشی و روان‌پریشی بودن، با ارتباط رایج آن با خشونت جنایی تفاوت وجود دارد.

سه گانه تاریک یک نظریه روانشناختی شخصیت است که برای اولین بار توسط دلروی ال. پائولوس و کوین ام. ویلیامز در سال ۲۰۰۲ منتشر شد، که سه نوع شخصیت توهین آمیز، اما غیر آسیب شناسانه را توصیف می کند:

ماکیاولیسم، خودشیفتگی زیر بالینی و فرعی. -سایکوپاتی بالینی. هر یک از این تیپ های شخصیتی تیره نامیده می شوند زیرا هر کدام دارای ویژگی های بدخواهانه در نظر گرفته می شوند.

هر سه ویژگی سه گانه تاریک از نظر مفهومی متمایز هستند اگرچه شواهد تجربی نشان می دهد که آنها همپوشانی دارند. آنها با یک سبک بین فردی بی رحمانه – دستکاری همراه هستند.

• خودشیفتگی با بزرگواری، غرور، خودخواهی و فقدان همدلی مشخص می شود.
• ماکیاولیسم با دستکاری و استثمار دیگران، فقدان اخلاق، فقدان احساسات و سطح بالاتری از نفع شخصی مشخص می شود.
• روان‌پریشی با رفتار ضداجتماعی مداوم، تکانشگری، خودخواهی، خصلت‌های سنگدل و غیر عاطفی و پشیمانی مشخص می‌شود.

مشخص شده است که نمرات بالا در این ویژگی ها از نظر آماری احتمال ارتکاب جرم را افزایش می دهد، باعث ناراحتی اجتماعی می شود و مشکلات شدیدی را برای سازمان ها ایجاد می کند، به ویژه اگر آنها در پست های رهبری باشند.

آنها همچنین تمایل دارند کمتر دلسوز، موافق، همدل و از زندگی خود راضی باشند، و کمتر احتمال دارد که خود و دیگران خوب باشند. تجزیه و تحلیل عاملی نشان داد که در میان پنج ویژگی شخصیتی بزرگ، سازگاری کم قوی‌ترین همبستگی سه گانه تاریک است، در حالی که روان رنجوری و فقدان وظیفه‌شناسی با برخی از اعضای سه‌گانه تاریک مرتبط است. توافق پذیری و سه گانه تاریک تغییرات مرتبط را در طول توسعه نشان می دهد.

منابع:

https://www.healthline.com/health/psychopath#diagnosis
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546673/