روز یکشنبه هشتم ژانویه ۲۰۲۳ در شهر کلن آلمان، اولین نشست انجمن مشروطه ایران شاخه کلن با تلاش حجت کلاشی فعال سیاسی مشروطه‌خواه، گروهی از ایرانیان ساکن آلمان، مدیریت سیاوش معنوی و با حضور جمعی از فعالین سیاسی ایرانی از کشورهای آلمان، هلند، بلژیک، انگلیس و دانمارک برگزار گردید. بخش نخست این نشست با سخنرانی فعالان سیاسی آغاز و با سخنرانی حجت کلاشی به اتمام رسید. در بخش دوم نشست، آقای کلاشی جزییات بیشتری از طرح انجمنها و سازمان مشروطه و همینطور اصول و منشور این سازمان را شرح و جلسه با پرسش حاضرین و پاسخ حجت کلاشی خاتمه یافت.
با توجه به اهمیت شکل‌گیری چنین سازمانی در این شرایط دشوار کشور و ضعف سازماندهی در طیف مشروطه خواهان، لازم است با نگاهی دقیق به این نشست ضمن بررسی روند و محتوای جلسه پیگیری و همکاری لازم برای به نتیجه رساندن ایده سازمان انجمنهای مشروطه بعمل آوریم.
بر این اساس اگر خواهان عملی شدن ایده سازمان انجمنهای مشروطه هستیم باید در نقصان رسانه و مطبوعات مستقل و پرسشگر مشروطه‌خواهان خود در عین همکاری حداکثری نقش ناظر و منتقد را نیز بر عهده گرفته و علاوه بر آن وظیفه حفاظت و پاسداری از این سازمان در مقابل دشمنان و بدخواهان را نیز ایفا نمایند.
هومن یوسفی
در ۴۳ سال گذشته احزاب، گروهها و سازمانهای بی شماری در خارج کشور بعضا با سر و صدای زیاد تاسیس و بسیاری از آنان بیثمر و یا مضر مدتی بعد از عرصه سیاسی محو شدند و یا همچون کلوبی برای گذران وقت و اوقات فراغت دوران بازنشستگی درآمدند. عوامل متعددی در عدم موفقیت و اقبال این سازمانها دخالت داشته‌اند که از مهمترین آنها میتوان به نداشتن پشتوانه نظری قابل قبول، ضعف در کار گروهی، رقابتهای مخرب و از همه مهمتر کمبود رسانه های ناظر و بی طرف بوده تا بر سیاستمداران و فعالان سیاسی و اجتماعی نظارت، انتقاد و تشویق کنند و با افشا و اطلاع رسانی بی اخلاقیها و روابط پنهانی و پشت پرده از فساد و کج روی سازمانها جلوگیری نمایند. از آنجا که عمده این نهادها و انجمنها با هزینه شخصی تاسیس و عضوگیریها محدود بوده است نظارت و انتقاد و بازرسی برای جلوگیری از انحراف و یا رکود آنها نیز عملا وجود و تاثیری نداشته است. بر این اساس اگر خواهان عملی شدن ایده سازمان انجمنهای مشروطه هستیم باید در نقصان رسانه و مطبوعات مستقل و پرسشگر، مشروطه خواهان خود در عین همکاری حداکثری نقش ناظر و منتقد را نیز بر عهده گرفته و علاوه بر آن وظیفه حفاظت و پاسداری از این سازمان در مقابل دشمنان و بدخواهان را نیز ایفا نمایند.
این نسشت با حضور گروهی از فعالان سیاسی مشروطه خواه برگزار گردید. نکته ای که میتوان بطور کل و نه تنها در این نسشت به آن اشاره داشت عدم تفکیک و درک تفاوت بین کنشگر میدانی و سیاستمدار است. در عرصه سیاسی ایران، کمبود سیاستمدارن مورد اعتماد و احزاب کارآمد باعث شده است تا کنشگران میدانی (Campaigners) و برگزار کنندگان تجمعات و اعتراضات نقش سیاستمداران نیز بر عهده بگیرند. این اختلاط نقشها با وجود توافق کلی بر روی اهداف، اصول و ارزشهای مشروطه پادشاهی و وارث نهاد پادشاهی بخاطر کمبود دانش سیاسی، سوبرداشت و یا تفسیر غلط از جریانات سیاسی باعث سردرگمی، رقابتهای مضر و بیثمر، تفرق افکار و عدم همگرایی شده است که نمونه‌ای از آن را در این نشست نیز تجربه کردیم که در ادامه به آن خواهم پرداخت.
باید گفت که پرچمهای شیر و خورشید نشان به سالن برگزاری جلوه زیبایی داده بود و بخوبی نمود هویت ملی و میهنی این جلسه بود.
جلسه با کمی تاخیر معمول جمع ایرانیان و با سرود جان نواز ای ایران آغاز گردید ودر بخش نخست خانم شیدا تهرانی، آقای امید اکرمی، خانم فرخنده مدرس با یادآوری تاریخ دوران مشروطه و دستاوردهای آن زمان درباره تاریخ و نظم و نظام مشروطه و فعالان این طیف سیاسی در طی سالهای گذشته سخنرانی کردند و آقای کوروش پارسی با نواختن نی یاد جاویدنامان وطن را گرامی داشتند. مشروح این سخنرانیها در رسانه های دیگر آمده و از آنجا که موضوع این یادداشت پرداختن به ایده سازمان انجمنهای مشروطه و نکات پیرامون آن میباشد از تکرار آنها خودداری میگردد.
همانطورکه اشاره شد سوتفاهمات و سوبرداشتها و شاید مطالبات و توقعات اشتباه باعث میشد گاها این نشست بجای یک جلسه سیاسی به عرصه تظاهرات میدانی بدل گردد و در یکی از این تقابلات دقایقی میان سخنان خانم مدرس بی نظمی بوجود آمد که با شکیبایی خانم مدرس و مدیریت جلسه سخنرانی ایشان ادامه پیدا کرد.
در بخش دوم اصول سازمان مشروطه توسط حجت کلاشی خوانده و اعلام شد که این اصول بصورت کتبی بزودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. از متن خوانده شد میتوان گفت که رعایت و پایبندی به ارزشهای ملی بدون ذکر قید و شرطی که این روزها بین گروههای سیاسی رواج پیدا کرده بسیار دلگرم کننده و اعتماد ساز است.
هومن یوسفی
در پایان بخش نخست حجت کلاشی از فعالیت انجمنهای مشروطه داخل ایران و فعالین مشروطه خواه سخن گفتند و به گروهی از حاضرین که معترض به انتخاب سخنرانان بخاطر سن و سال بودند به این نکته اشاره کردند که برخلاف برداشت این گروه، هیچگاه تصمیم به ساخت سازمانی صرفا از جوانان نبوده و باید پیوستگی در انتقال تجربه و به روز بودن را حفظ نمود.
استفاده از تجربیات فعالان با سابقه و همراه کردن آن با نیرو و اندیشه جوان نکته بسیار مهمی در حفظ و استمرار یک گفتمان سیاسی است که بدرستی توسط آقای کلاشی به آن اشاره شد. در بخش دوم اصول سازمان مشروطه توسط حجت کلاشی خوانده شد و اعلام شد که این اصول بصورت مکتوب بزودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. اما از متن خوانده شد میتوان گفت که رعایت و پایبندی به ارزشهای ملی بدون ذکر قید و شرطی که این روزها بین گروههای سیاسی رواج پیدا کرده بسیار دلگرم کننده و اعتماد ساز است.
ساخت یک سازمان سیاسی از پایین به بالا که پایه ها و ریشه اش در ایران است، گفتمان سیاسی مشخص و با سابقه دارد و هدفش نه مانند احزاب اپوزیسیون دولت برای کسب قدرت اجرایی بلکه سازمانی بعنوان اپوزیسیون حکومت جمهوری اسلامی میباشد، بهترین و کارآمدترین ایده ای است که در حال حاضر مطرح شده است. تشکیل انجمنهای مشروطه به عنوان سلولهای تشکیل دهنده و واحدهای سازمان مشروطه که در شهرهای مختلف سراسر جهان فعال و زیر نظر یک مرکز فعالیت میکنند، میتواند بهترین راه حل برای ساماندهی گروههای مختلف و پر تعداد مشروطه خواه باشد. با این روش انجمنها با تواناییهای مختلف میتوانند هم از نظر پشتوانه فکری – نظری و هم از جهت هماهنگی در جهت‌گیریها و فعالیتها در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زیر چتر یک سازمان فراگیر، منسجمتر و بدور از رقابتهای مضر و مخرب در کنار هم فعالیت کنند و از تواناییهای یکدیگر بهرمند گردند.
حجت کلاشی اما کار سختی در پیش دارد، وجود گروهها و احزاب مخرب که رقابت را نه در پیشرفت که در حذف میبینند و همه عواملی که در بالا به آنها اشاره شد میتوانند در صورت عدم تمرکز و دقت باعث کندی و یا توقف این پروژه مهم ملی شوند.
هومن یوسفی
ساخت سازمانی گسترده با این روش میتواند در جذب اندیشمندان و سیاستمداران وطنپرست که بخاطر فشارها و عدم درک صحیح با حمله و تخریب، گوشه‌نشین شده و یا عرصه را رها کردند کمک شایانی نماید. با توجه به فعالیت انجمنها در ایران، سازمان انجمنهای مشروطه میتواند حلقه مفقوده ارتباط گروههای سیاسی خارج از کشور با فعالین سیاسی داخل کشور باشد و این ارتباط نه تنها در نمود حقانیت و پایگاه اجتماعی گفتمان مشروطه موثر است که باعث رشد و گسترش آن بعنوان تنها گزینه مناسب برای دوران گذار از جمهوری اسلامی و اداره و بازسازی کشور پس از نابودی فرقه تبهکار خواهد بود.
موضوع مهمی که در این نشست به آن اشاره شد، استقلال مالی این سازمان از کشورهای خارجی و عدم دریافت کمک مالی از آنها و صرفا تکیه بر دریافت حق عضویت برای پوشش هزینه‌هایش نشانگر تفکر صحیح موسس و ایده پرداز این سازمان است که باعث ایجاد اطمینان میان فعالان خواهد شد و از همه مهمتر بعنوان اپوزیسیون حکومتی، تنها منافع ملی ایران الویت داشته و منافع کشورهای میزبان که سخاوتمندانه به گروههای سیاسی مختلف کمکهای مالی میکنند فقط در راستای منافع ملی ایران توجه خواهد کرد.
در مجموع با توجه به تجربه موفق مشروطه پادشاهی، حافظه تاریخی ملت ایران و ویژگی تجددگرایانه گفتمان مشروطه و ظرفیت انطباق آن با شرایط زمان و وجود شاهزاده رضا پهلوی وارث شایسته نهاد پادشاهی که نقشی اساسی و مهم در بیداری و جذب مجدد ملت ایران به گفتمان مشروطه پادشاهی داشته است، این امکان را بوجود میاورد که با یک سازماندهی درست و منطقی نیروی عظیم اجتماعی را هماهنگ به حرکت آورده و عبور امن از جمهوری اسلامی و بازگرداندن کشور به مسیر توسعه و شهریگری را ممکن نماید. سازمان انجمنهای مشروطه این پتانسیل را داراست و با آغاز بکار نخستین انجمن مشروطه خارج از کشور در کلن آلمان این امید و دلگرمی را برای طرفداران گفتمان مشروطه پادشاهی بوجود آورد.
حجت کلاشی اما کار سختی در پیش دارد، وجود گروهها و احزاب مخرب که رقابت را نه در پیشرفت که در حذف میبینند و همه عواملی که در بالا به آنها اشاره شد میتوانند در صورت عدم تمرکز و دقت باعث کندی و یا توقف این پروژه مهم ملی شوند. آقای کلاشی در نشست نخست و اعلام تاسیس انجمن مشروطه کلن و ارائه اصول سازمان نشان داد وطنپرستی با درک سیاسی بالا و با توانایی مدیریت مناسب برای چنین کار بزرگی است.
متاسفانه بعضی اتفاقات و سوالات حاشیه‌ای زمان پرسش و پاسخ را کوتاه کرد و امکان مطرح کردن این دو سوال نشد.
رابطه این سازمان با انجمنهای مستقل مشروطه‌خواه مانند انجمن انار که در حال فعالیت هستند چگونه و در چه حدی خواهد بود؟
با توجه به اینکه نقطه ضعف اپوزیسیون حکومتی مستفر در خارج از کشور نبود نظارت عمومی بر عملکرد است این سازمان چه راه حلی برای این مشکل در نظر دارد؟
اعضای انجمن انار برای انجمن مشروطه کلن، سازمان مشروطه ایران و همه مشروطه‌خواهان راستین آرزوی موفقیت داشته و باور دارند تنها راه نجات ایران بازگشت به مشروطه پادشاهی‌ست. پیروزی جنبش دوم مشروطه موفقیت همه ایرانیان حتی مخالفان مشروطه خواهد بود.
پاینده ایران
جاوید شاه
پاسخی بگذارید